Przepuklina pachwinowa to pojawienie się u dziecka wybrzuszenia niewielkiego elementu narządu wewnętrznego, najczęściej jelita. „Wydostaje” się on przez słaby punkt w mięśniach brzucha. W lokalizacji, w której dochodzi do powstania przepukliny, widoczne jest miękkie zgrubienie. Podczas krzyku, płaczu czy intensywnego wysiłku w czasie wypróżnienia może dochodzić do nasilania się przepukliny pachwinowej. Najgroźniejsza jest sytuacja jej uwięźnięcia, czyli niemożności odprowadzenia narządu wewnętrznego powrotem do jamy brzusznej. U chłopców najczęściej do przepukliny przenikają pętle jelita cienkiego, natomiast u dziewczynek jajnik. W rzadszych przypadkach w przepuklinie znajduje się jelito grube, luźny fragment pęcherza moczowego lub wyrostek robaczkowy. Epidemiologia przepukliny pachwinowej u dzieci Przepuklina pachwinowa stanowi najczęściej diagnozowaną wadę wrodzoną u dzieci. Jednocześnie jej plastyka jest zdecydowanie najpowszechniej przeprowadzaną, planowaną operacją u małych dzieci. W razie nagłego jej uwięźnięcia konieczna może być operacja w trybie pilnym. Dolegliwość ta stwierdzana jest u około 3-4,5% niemowląt, przy czym aż o 3 do 10 razy częściej u chłopców niżeli u dziewczynek. Dużo większe ryzyko jej rozwoju dotyczy wcześniaków. Dzieci urodzone znacząco przed terminem zwykle nie mają zakończonego procesu zamykania uchyłku pochwowego otrzewnej. Ryzyko jest tym większe, im niższa waga urodzeniowa dziecka. Aż 40% maluszków z wagą urodzeniową poniżej 1000 gram posiada niezamknięty uchyłek pochwowy otrzewnej. Przyczyny przepukliny pachwinowej u dzieci Pojawienie się przepukliny pachwinowej może mieć miejsce niezależnie od wieku, jednak najpowszechniej diagnozowane jest w pierwszych sześciu miesiącach życia. Ryzyko jest większe u chłopców, jak również u dzieci, w których rodzinie zdarzały się przypadki tej dolegliwości oraz u wcześniaków. Zmiana ta pojawia się na skutek niezamknięcia się uchyłku pochwowego w otrzewnej, przez co powstaje słaby punkt w tkance mięśniowej, przez który przy dużym wysiłku przedostaje się fragment narządów wewnętrznych. Jak się objawia u dzieci? Występowanie gładkiej masy w okolicy przepukliny, która najczęściej nie jest w najmniejszym stopniu tkliwa. Podczas płaczu i krzyku dziecka w obrębie pachwiny pojawia się obrzęk lub wybrzuszenie, które znacząco się zmniejsza lub znika całkowicie, gdy dziecko jest spokojne. (u dziewczynek wybrzuszenie pojawia się na wzgórku łonowym w kierunku wargi sromowej większej, natomiast u chłopców na miejscu stanowiącym granice moszny i wzgórka łonowego). Ból okolicy przepukliny. Wypukłość w pachwinie znika po uspokojeniu dziecka, jego wyciszeniu, np. w czasie kąpieli, delikatnym masażu lub w czasie snu. Zobacz również: Przepuklina pachwinowa u dzieci – jakie objawy mogą ją sugerować? Powikłania u dzieci Uwięźnięcie przepukliny pachwinowej – zdecydowanie najgroźniejsze powikłanie w przypadku tej wady wrodzonej. Pośród chłopców najczęściej do przepukliny przedostają się pętle jelita cienkiego. Doprowadzenie do silnego nagromadzenia się zawartości może skutkować znaczącym powiększeniem się worka przepuklinowego, natomiast napięty pierścień kanału pachwinowego, może stać się czynnikiem niedającym możliwości odprowadzenia zawartości z powrotem do jamy brzusznej. Taka sytuacja prowadzi do rozwoju niebezpiecznego stanu nazywanego uwięźnięciem przepukliny. Gdy dojdzie do uwięźnięcia przepukliny pachwinowej, konieczne jest natychmiastowe działanie zabiegowe, gdyż może dojść do pojawienia się objawów niedrożności jelit, na skutek niedokrwienia oraz silnego ucisku. U dziecka zauważalny jest wówczas silny niepokój, płaczliwość, odmowa spożywania posiłków czy wymioty. Guzek znajdujący się w pachwinie staje się zdecydowanie bardziej twardy i dziecko odczuwa ból, gdy go dotykamy. Jeśli fragment jelita pozostanie niedostatecznie ukrwiony przez dłuższy czas, to może doprowadzić do martwicy i rozwoju zakażenia ogólnoustrojowego, czyli sepsy. U dziewczynek najczęściej przepuklinę pachwinową tworzy jajnik, jeśli dojdzie do jego uwięźnięcia, może pojawić się martwica. Konieczne jest jego odprowadzenie do jamy brzusznej we właściwym czasie. W przeciwnym razie dojdzie do zaciśnięcia i skrócenia naczyń, które doprowadzają i odprowadzają krew do i z jajnika. W sytuacji, jeśli przepuklina nie uwięźnie to worek przepuklinowy, powiększa się wraz z dzieckiem. Przemieszczające się do niego w pewnych odstępach czasu pętle jelitowe mogą wywoływać uczucie dyskomfortu. U wcześniaków często rozwija się częściowa niedrożność jelit, połączona ze wzdęciami brzucha oraz okresowymi wymiotami. Pojawienie się objawów przepukliny pachwinowej – postępowanie Jeśli wyczujesz w pachwinie małego dziecka charakterystyczny miękki guzek, który przy ucisku będzie się zdawał trzeszczeć i znikać będzie to oznaczało wystąpienie nieuwięźniętej, czyli wolnej przepukliny pachwinowej. Taki stan u dziecka nie jest jeszcze groźny, dopóki możliwe jest odprowadzanie przepukliny, możemy na spokojnie umówić się na wizytę do pediatry lub chirurga dziecięcego w najbliższych dniach. Jeśli w trakcie oczekiwania na wizytę dojdzie do uwięźnięcia przepukliny, czyli jej odprowadzenie stanie się niemożliwe, w dotyku będzie twarda, a dziecko niespokojne, należy niezwłocznie udać się do chirurga dziecięcego. Wskazane jest pojechanie bezpośrednio na izbę przyjęć szpitala posiadającego oddział chirurgii dziecięcej, gdyż lekarz może zdecydować o konieczności przeprowadzenia zabiegu jeszcze tego samego dnia. Co świadczy o uwięźnięciu przepukliny pachwinowej? Dziewczynki – sprężysty guzek, lokalizujący się na granicy wzgórka łonowego i wargi sromowej większej. Jeśli odprowadzenie guzka z powrotem do jamy brzusznej jest niemożliwe, należy niezwłocznie udać się do chirurga dziecięcego. Chłopcy – jeśli przepuklina nie znika i nie odprowadza się samoistnie, to podejmujemy próbę jej odprowadzenia z zastosowaniem ucisku, gdy uspokoimy dziecko lub w czasie kąpieli, gdy mięśnie brzucha malucha zostają rozluźnione. Jeśli jest to niemożliwe, a zgrubienie w pachwinie jest twarde, niezwłocznie jedziemy do chirurga dziecięcego. W sytuacji, gdy guzek jest zdecydowanie bardziej twardy niż zwykle, jego odprowadzenie, nawet z naciskiem jest niemożliwe, dziecko jest płaczliwe i pojawia się u niego niepokój, z pewnością doszło do uwięźnięcia przepukliny pachwinowej. Jest to sytuacja, w której konieczne jest możliwie jak najszybsze udanie się do chirurga dziecięcego, kilkugodzinne oczekiwanie może prowadzić do pojawienia się wymiotów i wskazywać na wystąpienie niedrożności przewodu pokarmowego, co stanowi wskazanie do pilnego przeprowadzenia operacji. Jeśli podejrzewamy, że u naszej pociechy doszło do uwięźnięcia przepukliny, nie powinniśmy podawać mu jakichkolwiek płynów i pokarmów. W takiej sytuacji bowiem pełny żołądek może prowadzić do zachłyśnięcia, czyli aspiracji treści żołądkowej do dróg oddechowych podczas operacji, pod znieczuleniem, co może spowodować rozwinięcie się ciężkiego zapalenia płuc. Rozpoznanie Badanie fizykalne przeprowadzane jest przez chirurga dziecięcego. Starsze dzieci bada się w pierwszej kolejności w pozycji pionowej, niemowlęta muszą być trzymane przez rodzica w takim położeniu. Pozwala to na zaobserwowanie miękkiego tworu w okolicy pachwinowej lub też powiększenia się worka mosznowego. Następna część badania przebiega w pozycji leżącej. W takim ułożeniu ciała guzek powinien swobodnie odprowadzać się do jamy brzusznej. Gdy tak się nie dzieje, a guzek jest twardy, bolesny, skóra nad nim zaczerwieniona mówimy o uwięźniętej przepuklinie. Jak wygląda leczenie? Stwierdzenie przepukliny pachwinowej jest bezpośrednim wskazaniem do interwencji chirurgicznej. Gdy jest ona uwięźnięta, zabieg musi być wykonany właściwie natychmiastowo. Jeśli przepuklina daje się samoistnie odprowadzać, to dziecko zostanie zakwalifikowane do leczenia planowanego. Termin operacji zostanie wyznaczony wedle kalendarza. Najlepszym rozwiązaniem są tu kliniki chirurgii jednego dnia. Rano przyjmuje się dziecko do szpitala, przeprowadza zabieg, a po kilku godzinach wypisuje do domu. Ma to jednak zastosowanie u starszych dzieci. Niemowlęta najczęściej wymagają kilkudniowej hospitalizacji. W sytuacji, gdy przepuklina pachwinowa zostaje wykryta u niemowlęcia, które nie ukończyło 3 miesiąca życia i nie dochodzi do jej uwięźnięcia, to operację zwykle odracza się do momentu, aż dziecko będzie miało więcej niż 3 miesiące. Dopiero wtedy istnieje bowiem możliwość bezpiecznego zastosowania znieczulenia ogólnego, w formie wziewnej w maski, bez konieczności intubacji, czyli wprowadzania rurki do tchawicy. Na chwilę obecną w powszechnym zastosowania są dwie metody leczenia operacyjnego. Decyzję odnośnie do tego, która zostanie zastosowana, podejmuje chirurg. Pierwsza to nacięcie skóry w pachwinie, otwarcie kanału pachwinowego, w kolejnym kroku wypreparowuje się worek przepuklinowy, przecina się go i zszywa w miejscu, w którym wydostaje się z jamy brzusznej. Druga metoda to laparoskopia. W tym rozwiązaniu dokonuje się wprowadzenia kamery poprzez pępek i kontrolując swoje poczynania na obrazie, na monitorze zamyka się worek przepuklinowy, z zastosowaniem specjalnego szwu, przez nakłucie skóry w pachwinie. Metoda laparoskopowa znajduje zastosowanie najczęściej u niemowląt, które przekroczyły 6 miesiąc życia oraz u dzieci starszych. Daje ona możliwość skontrolowania drugiej strony, a jeśli chirurg stwierdzi na obrazie otwarty uchyłek pochwowy otrzewnej, również operacji. Przeprowadzenie operacji stanowi pełne wyleczenie przepukliny pachwinowej. Nawroty zdarzają się 2-4% przypadków i są zdecydowanie częstsze u wcześniaków oraz po zabiegu laparoskopowym. Wśród powikłań wymienia się przede wszystkim zakażenie rany operacyjnej, które pojawia się u około 3% operowanych dzieci. W niezwykle rzadkich przypadkach dochodzi do uszkodzenia nasieniowodu oraz naczyń, które dochodzą do jądra. W późniejszych latach skutkuje to jego zanikiem lub gorszym wzrostem. Takie powikłanie pojawia się w mniej niż 1% operowanych dzieci. W niektórych przypadkach dochodzi do pojawienia się krwiaka na mosznie w wyniku preparowania przepukliny, może również dojść do przejściowego obrzęku tkanek moszny. Czytaj więcej: Przepuklina pachwinowa u dzieci – leczenie operacyjne
Przepuklina powstaje najczęściej w obszarach o mniejszej wytrzymałości. Takim miejscem jest na przykład okolica pachwinowa. Aby powstała przepuklina muszą zaistnieć dodatkowe czynniki zwiększające ryzyko choroby, przede wszystkim zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, które powoduje wypychanie narządów do wymienionej przestrzeni i przez osłabione miejsce dochodzi do
Przepuklina pępkowa pojawia się, gdy jelito, tkanka tłuszczowa lub płyn przeciskają się przez słaby punkt w mięśniach brzucha dziecka. W rezultacie powstaje wybrzuszenie w pobliżu pępka lub w jego środku. Przepuklina może wyglądać jak obrzęk pępka. Przypadłość ta może być obecna u dziecka już w momencie narodzin. Przepuklina pępkowa nie jest zwykle bolesna lub groźna, i często sama ustępuje nawet bez podjęcia leczenia. Zobacz film: "Jak twój maluszek rozwija się w brzuchu?" spis treści 1. Przyczyny i objawy przepukliny pępkowej 2. Diagnoza i leczenie przepukliny u dzieci 1. Przyczyny i objawy przepukliny pępkowej Mięśnie i inne tkanki formujące się w miejscu, w którym naczynia krwionośne pępowiny są połączone z ciałem płodu określa się mianem pierścienia pępkowego. Pierścień ten zamyka się zwykle jeszcze przed urodzeniem dziecka. Może się jednak zdarzyć, że tak się nie stanie. Wówczas tkanka może wybrzuszać się przez przerwę, tworząc przepuklinę. Lekarze nie wiedzą, czym jest to spowodowane. Przepuklina pępkowa jest zazwyczaj widoczna u dziecka kilka tygodni po porodzie, gdy kikut pępowiny odpadnie. Czasami jednak przypadłość ta pojawia się, gdy dziecko jest nieco starsze. Gdy dziecko ma przepuklinę pępkową, rodzice mogą dostrzec miękkie wybrzuszenie pod skórą pępka, które lekarz może częściowo wcisnąć do środka. Przepuklina może być bardziej widoczna, gdy dziecko siedzi, stoi lub wysila mięśnie brzucha, płacząc, kaszląc lub wypróżniając się. Rozmiar przepukliny różni się u poszczególnych dzieci, wybrzuszenie rzadko osiąga jednak rozmiar 2,5 cm. Większość dzieci nie odczuwa bólu w związku z tą przypadłością. Jeśli jednak dziecko wymiotuje lub ma oznaki infekcji (zaczerwienienie lub obrzęk w okolicy pępka), należy skontaktować się z lekarzem. 2. Diagnoza i leczenie przepukliny u dzieci Lekarz jest zwykle w stanie zdiagnozować u dziecka przepuklinę pępkową, oglądając brzuch małego pacjenta. Jeśli dziecko ma przepuklinę, pediatra sprawdza jej rozmiar i kształt, a także upewnia się, czy można wcisnąć ją z powrotem. Jeżeli przepuklina zaczyna się zamykać, należy regularnie pojawiać się z dzieckiem na wizytach kontrolnych. Przepuklina pępkowa zanika zwykle samoistnie jeszcze przed ukończeniem przez dziecko pierwszego roku życia. Jeśli przepuklina nie zamknie się przed piątymi urodzinami dziecka, najprawdopodobniej konieczna będzie operacja. Zabieg chirurgiczny może być przeprowadzony nawet wcześniej, jeżeli przepuklina jest duża i nie wydaje się zamykać przed drugimi urodzinami dziecka, a także gdy pojawia się dodatkowy problem, na przykład infekcja. Operacja jest wskazana również wtedy, gdy rodzice lub dziecko nie akceptują jej wyglądu. Oprócz usunięcia przepukliny można zdecydować się na poprawę wyglądu pępka dziecka, gdy przepuklina była bardzo duża i został po niej nadmiar skóry. Powikłania po operacji przepukliny pępkowej są rzadkością. Lekarz informuje wcześniej rodziców, czego należy się spodziewać po zabiegu. Aby upewnić się, że dziecko wraca do pełni sił, należy przeprowadzić wszystkie zalecane przez lekarza badania i stosować się do wytycznych specjalisty. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Paweł Baljon lekarz w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kielcach.
Przepuklina to przemieszczenie się narządów lub tkanek poza jamę ciała, w której normalnie powinny się znajdować. Może wystąpić w różnych częściach ciała. Pojawiający się charakterystyczny guzek, może się wybrzuszać lub cofać podczas np. ruchu. Przepuklina pachwinowa występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.
Witajcie! Wielu z nas kojarzy słowo przepuklina ze sformułowaniem – nie dźwigaj bo będziesz miał przepuklinę! I tu należy się zatrzymać, ponieważ nie jest to tylko potoczne stwierdzenie, jednak odnosi się głównie do mechanizmu powstawania przepuklin u dorosłych – kiedy dochodzi do przemieszczenia struktur jamy brzusznej przez tak zwane miejsca osłabionego oporu tkanek. Jeśli chodzi o dzieci – mówimy o wrodzonej predyspozycji do powstania przepuklin. Zacznijmy od anatomii – bez niej ani rusz. Z punktu widzenia przepukliny, istotne jest zrozumienie co to takiego jest kanał pachwinowy. Ogólnie rzecz biorąc, jest to struktura, którą tworzą poszczególne warstwy powłok brzuch i więzadło pachwinowe. Każdy ma 2 kanały pachwinowe – po lewej i prawej. Kanał ten skierowany jest od strony bocznej do środka (do okolicy łonowej). W zależności od płci, różni się jego zawartość. U dziewczynek jest to więzadło obłe macicy – jedno z więzadeł, które “mocują” macicę wewnątrz miednicy. U chłopców jest znacznie więcej składowych – nasieniowód, naczynia odżywcze jąder i najądrzy, naczynia limfatyczne i inne. W przypadku przepukliny pachwinowej, występuje dodatkowa “niechciana” składowa kanału pachwinowego – worek przepuklinowy z jego zawartością. Więc czym jest przepuklina pachwinowa? Jest to nieprawidłowe uwypuklenie zawartości jamy brzusznej przez kanał pachwinowy. U dzieci głównie mówimy o przepuklinach skośnych – elementy jamy brzusznej przechodzą przez cały kanał pachwinowy. Czy jest to częsta choroba? Kogo dotyczy? Tak – jest to dość częsta przypadłość – dotyczy ok 1-5% dzieci. Znacznie częściej występuje u chłopców (nawet 8-10x częściej). Znacznie częściej przepukliny obserwujemy u wcześniaków – w tej grupie występuje nawet u 17% pacjentów (jest to związane z ogromnym rozwojem opieki neonatologicznej nad dziećmi przedwcześnie urodzonymi). Nieznacznie częściej występuje po stronie prawej ( przypadków). U niektórych dzieci obecna jest przepuklina obustronna – w grupie wcześniaczej nawet do 55% pacjentów. Dlaczego się tak dzieje? Przyczyną powstania przepukliny pachwinowej jest otwarty wyrostek pochwowy otrzewnej – jest to taka płodowa wypustka jamy brzusznej, która dochodzi do okolicy narządów płciowych (związana z uwypuklaniem otrzewnej w trakcie zstępowania jądra z jamy brzusznej do moszny u chłopców oraz tworzeniem więzadła obłego macicy u dziewczynek). Zwykle wyrostek zamyka się tuż przed porodem i przez pierwsze miesiące życia dziecka. Należy tutaj dodać, że można mięć otwarty wyrostek pochwowy otrzewnej i nie jest to równoznaczne z ryzykiem rozwoju przepukliny. Jak się objawia przepuklina pachwinowa? Zwykle rodzice obserwuje zgrubienie (guzek, gulka) w okolicy pachwiny w trakcie kąpieli dziecka. W niektórych przypadkach nie musi pojawiać się zgrubienie pachwinie – może powiększać się moszna (lub okolica warg sromowych u dziewczynek). Może pojawiać się w pozycji leżącej lub częściej stojącej. Najlepiej przepukliny ujawniają się w trakcie płaczu dziecka, kaszlu lub parcia – wówczas przepuklina powiększa się i uwidacznia się w/w zgrubienie (jest to rodzaj tzw. próby Valsalvy – polega to na zwiększeniu ciśnienia w jamie brzusznej – często nazwę tę spotykają rodzice w opisach USG). Przepuklina pachwinowa rzadko daje dolegliwości bólowe – rodzice mogą wiązać to z bólem, ponieważ tak jak powiedzieliśmy- pojawia się w momencie niepokoju dziecka. Jeśli zaobserwowaliście takie zgrubienie u swojego dziecka – koniecznie skonsultujcie się ze swoim lekarzem. Uwypuklenie ma zwykle obły kształt zgodny z przebiegiem kanału pachwinowego, przy dotyku jest dość miękkie, przy niewielkim ucisku często się “chowa”. Jak potwierdzić przepuklinę pachwinowa? Konieczne jest dokładne badanie lekarskie. Małe dzieci badania się w pozycji leżącej, u starszych pomocna bywa pozycja stojąca. Gdy Wasze dziecko płacze w trakcie badania – nie uspokajajcie go – w tym przypadku jest to dla nas najlepsza współpraca ze strony dziecka ! 🙂 Czy zawsze jest to miękki guzek w pachwinie? Niestety nie! Zawsze należy mięć z tyłu głowy stan uwięźnięcia przepukliny! (opisywałem to już w temacie przepukliny pępkowej). Do uwięźnięcia dochodzi, gdy uwypuklenie jamy brzusznej “utknie” we wrotach przepukliny i nie może samoistnie wrócić na swoje miejsce. Dochodzi wówczas do zastoju krwi w obrębie struktur uwięźnietych – jest to stan naglący, wymaga pilnej oceny lekarskiej! Uwięźnięta przepuklina pachwinowa może dawać dolegliwości bólowe oraz silny niepokój dziecka. Jak diagnozować przepuklinę? Tak jak powiedzieliśmy – najważniejsze jest dokładne badanie lekarskie. Dodatkowo, badaniem potwierdzającym jest USG kanałów pachwinowych – oceni nam wielkość przepukliny, zawartość worka przepuklinowego, ewentualne inne odchylenia okolicy badanej. Moje dziecko ma przepuklinę – co dalej? Przepuklina pachwinowa jest stanem wymagającym opieki chirurga dziecięcego. U najmniejszych pacjentów (w okresie niemowlęcym) można przyjąć postawę wyczekującą – przy bardzo szybkim rozwoju dziecka w tym okresie może dojść do zamknięcia wyrostka pochwowego i ustąpienia przepukliny. W przypadku brak poprawy, powiększania przepukliny oraz pacjentów starszych – jest to wskazanie do leczenia operacyjnego w trybie planowym. W przypadku uwięźnięcia przepukliny i gdy doszło do samoistnego odprowadzenia (po uspokojeniu się dziecka, czasami w trakcie podróży samochodem) lub odprowadzenia przez lekarza – jest to wskazanie do leczenia operacyjnego w trybie przyśpieszonym. Największe ryzyko uwięźnięcia występuje do 6 miesiąca życia dziecka. Pamiętajcie! Każdy epizod pojawienia się twardego zgrubienia z towarzyszącym silnym niepokojem dziecka musi być skonsultowany z lekarzem! W przypadku, gdy nie udaje się odprowadzić przepukliny, pojawiają się objawy niedrożności przewodu pokarmowego (wzdęcie brzuszka, wymioty, brak gazów i stolca) i znacznie zwiększa się ryzyko perforacji jelita (powstania dziury w ścianie jelita – jest to bezpośredni stan zagrożenia życia!). Przy takim obrazie dziecko powinno być niezwłocznie zoperowane w ośrodku chirurgii dziecięcej. Jakie są metody leczenia operacyjnego? Metoda klasyczna (otwarta) – na wysokości kanału pachwinowego wykonuje się niewielkie nacięcie w fałdzie skórnym, następnie otwiera się kanał pachwinowy i zaopatruje się worek przepuklinowy (przy okazji można dobrze ocenić inne struktury). Metoda laparoskopowa (z użyciem kamerki endoskopowej) – aktualnie najpopularniejszą metodą jest PIRS stworzona przez Patkowskiego z Wrocławia – pod kontrolą kamery laparoskopowej wprowadzonej przez pępek dziecka, przeprowadza się specjalną techniką przeskórnę nitkę, która zamyka wrota przepukliny. Odnośnie możliwych metod leczenia najlepiej porozmawiajcie z Waszym chirurgiem dziecięcym. Często rodzice pytają czy wszczepianiu siatkę przepuklinową (tak jak to się robi u dorosłych) – odpowiedź brzmi NIE. Nie robimy tego z uwagi na to, że dziecko cały czas rośnie i wymagałoby to ciągłych wymian siatek. Kolejnym powodem odmienności operacyjnej jest fakt, iż u dzieci unikania się stosowania sztucznych materiałów kiedy nie ma bezwzględnych wskazań. Jeśli macie jakieś pytania – zapraszam do dyskusji. Pozdrawiam, Pan Skalpel